Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин “Өз укугуӊду бил” акциясынын алкагында 1700гө жакын жаран акысыз юридикалык консультация алышты

2016-жылдын 22 жана 23-июну. Кыргызстандын бардык облустарында “Өз укугуӊду бил”   ураан алдында адамдын жана жарандын укуктарына  арналган юстиция министрлигинин кезектеги акциясы болуп өттү. Акция Юстиция министрлигинин демилгеси боюнча Европа биримдиги тарабынан каржылануучу, “Кыргыз Республикасында укуктун үстөмдүгүн бекемдөөгө жардам көрсөтүү” долбоорунун колдоосу менен өтүп жатат. Акция 26-июнда белгилене турчу юристтердин кесиптик майрамына карата  уюштурулган.

Бул акциянын алкагында юстиция министрлигинин адвокаттары жана нотариустары жарандарга акысыз юридикалык жардам көрсөтүштү. Укуктук жардам ооз эки жана жазуу жүзүндөгү консультациялар аркылуу берилип жатты. Аталган иш чара үчүн элүүдөн ашык юристтер жана нотариустар тартылган. Акысыз юридикалык жардам көрсөтүү боюнча убактылуу пункттар жергиликтү өз алдынча башкаруу органдарынын имараттарында жана айрым калктуу пункттарда жайгашкан. Бишкекте акция Кара-Жыгач (22-июнда) жана Ак-Өргөө (23-июнда) жаӊы конуштарында өткөрүлдү. Бардыгы акысыз юридикалык жардам көрсөтүү  өлкөнүн 17 пунктунда болуп өткөн.

Ошентип эки күн ичинде акысыз юридикалык консультацияларды 1700дөн ашык адам алган. Иш чаранын негизги максаты – жарандардын укуктарын коргоо, калктын укуктук аӊ-сезимин жана укуктук маданиятын жакшыртуу, ошондой эле жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, юристтер жана жарандардын ортосунда кызматташуу жана өз ара мамилени күчөтүү.

Маселелер негизинен төмөнкү көйгөйлөрдүн тегерегинде топтолду:

-          жер участокторун жана турак жай мүлкүн каттоо чөйрөсүндө

жарандар жер участокторун кантип алуу, жер участокторун кантип каттатуу, жер талаштарын чечүү, жерди сатып алууда алдамчылардан кантип сактануу керектиги жөнүндө кызыгышты.

-          үй бүлөлүк талаштар

жарандар (атап айтканда, айымдар) никени бузууда талаштарды кантип чечүү жөнүндө, өзгөчө эгерде нике катталбаса, ошондой эле алименттерди өндүрүү көйгөйлөрү;

-          эмгек талаштары

жумушка орношууда пайда болуучу маселелелер, мыйзамсыз жумуштан бошотууда жана эмгек акыны төлөбөгөн учурда эмне кылуу керектиги;

-          мурас маселелери

мурасты каттатуу маселелери, керээз жок болгон учурда талаштарды чечүү, мурасты өз убагында  каттатпоонун кесепеттери.

-          Ар кандай түрдөгү документтерди тариздөө маселелери

Паспорт, туулгандыгы жөнүндө күбөлүк, өлгөндүгү жөнүндө күбөлүк ж.б.

-          Сотко жана укук коргоо органдарына кайрылууларды тариздөөнүн ырааттуулугунун маселелери

 Юристтерге түшкөн кайрылуулардын айрымдары өзүнүн маӊызы боюнча укуктук эмес маселелерден болгондугун да белгилей кетүү керек. Мисалы, жарандар балдарын мектепке кантип киргизүү  жөнүндө кызыгышкан, балдар үйлөрүн жана медициналык мекемелерди куруу, инфраструктураны жакшыртуу, медициналык кызматтарды алуу ж.б. Бирок бардык кыйрылуулар каралган. Биздин юристтер мүмкүнчүлүгүнө жараша жашоочулардын маселесин чечүүгө жардам беришти.

Бул иш чара  Европа биримдигинин колдоосунда Юстиция министрлиги тарабынан өткөрүлгөн биринчи жолку акциялардан эмес экендигин белгилей кетүү керек. Атап айтсак, Конституция күнүнүн алдында “Мен Конституция менен жашайм”! (Я живу по Конституции”) флешмобу өткөрүлгөн. “Көчмөн” жаштар уюмунун активисттери менен биргеликте,  министрликтин кызматкерлери, Кыргызстандыктардын өзүнүн конституциялык укуктарын билээр-билбесин текшерүү үчүн  шаарыбыздын борбордук Чүй проспектисине жана Ала-Тоо аянтына чыгышкан. Жолдо катар шаарлыктар менен баарлашып, суроолоруна жооп берип, Конституция менен кепилденген адамдын укуктары жана эркиндиктери жөнүндө, ошондой эле мамлекеттин мыйзамдарына сыйды калыптандыруунун маанилүүлүгү жөнүндө айтып беришкен.  Уюштуруучулар белек катары шаарлыктарга өлкөнүн Конституциясынан алынган негизги үзүндүлөрдү камтыган календарларды таратышкан.