Мамлекеттин эсебинен квалификациялуу юридикалык жардам алууга мүмкүн экендигин Сиздер билесиздерби?

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам деген эмне?

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам – бул, мамлекеттин эсебинен көрсөтүүчү дасыккан юридикалык жардам.

 

Кыргыз Республикасынын «Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндө» Мыйзамынын 3-беренеси:

 

Мамлекеттик кепилдиктер

Кыргыз Республикасы ар бир жаранга өз укуктарын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын коргоосу үчүн каражаттары жок учурунда мамлекеттик бюджеттин эсебинен дасыккан юридикалык жардамды кепилдейт.

Кыргыз Республикасы мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды мамлекеттик бюджеттин каражаттарынын эсебинен каржыланышын кепилдейт.

Демек, адвокаттын кызматтарына Сиздер төлөбөйсүздөр. Албетте, адвокат бекер иштебейт, ага мамлекет төлөп берет. Ушунун өзү Сиздердин таламыӊыздарды коргоодо жагында анын талаптагыдай сапаттуу иштөөсүнүн кепили болуп саналат.

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам кимдерге сунушталат?

 

5-берене

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жазыктык иштер боюнча кармалгандарга, шектелгендерге, айыпталуучуларга, соттолуучуларга, акталгандарга жана соттолгондорго тергөө жүргүзүү стадиясында, биринчи инстанциядагы апелляциялык, кассациялык жана көзөмөл инстанцияларындагы соттордо ишке ашырылат.

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жазыктык жоопкерчилик курагына жете элек өспүрүмдөргө алар Кыргыз Республикасынын кылмыш-жаза мыйзамдарында каралган коомдук коркунучтуу жосунду жасаган учурда көрсөтүлөт.

6-берене

 

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам алууга укуктуу адамдар

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам алууга, ушул Мыйзамга ылайык юридикалык жардамды алуу үчүн зарыл болгон жылдык кирешеси Кыргыз Республикасынын Өкмөтү белгилеген минималдуу кирешенин деңгээлинен ашпаган, Кыргыз Республикасынын жарандары укуктуу.

Эгерде адамдын багуудагы кишилери бар болсо жана/же адам үй-бүлөдө багуучу болуп саналса, мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндөгү чечимди чыгарууда үй-бүлөнүн бир кишиге алгандагы орточо жыйынды кирешеси эсепке алынат.

7-берене

 

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды жылдык кирешенин деӊгээлин эсепке албастан алууга укуктуу адамдар

 

Ушул Мыйзамга ылайык мамлекет кепилдеген юридикалык жардам алуу үчүн зарыл болгон жылдык кирешенин Кыргыз Республикасынын Өкмөтү белгилеген деӊгээлин эсепке албастан, юридикалык жардамды алууга төмөнкүлөр укуктуу:

- жашы жетпегендер (жашы 18ге жете элек өспүрүмдөр);

- 1 жана 2-топтогу майыптар;

- сүйлөө, угуу, көрүү мүмкүнчүлүгүнүн кыйла ажыраган, психикалык илдеттерден жабыр тарткандар;

- өзгөчө оор кылмыштуулукту жасаган деп шектелген, айыпталган адамдар (мындай кылмыштуулук үчүн мыйзамдарда 10 жылдан ашкан мөөнөткө эркинен ажыратуу сыяктуу жаза чарасы каралган);

- жумушка орноштуруу кызматында эсепте турган жумушсуздар;

- мөөнөттүү кызматтагы аскер кызматчылары.

 

Юридикалык жардамдар ким аркылуу  жана кандайча сунушталат?

 

Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги «Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндө» КР Мыйзамынын талабына ылайык юридикалык жардам көрсөтүүгө тийиш болгон, мамлекет кепилдеген юридикалык жардамдарды көрсөтүү боюнча адвокаттардын Мамлекеттик реестрин жүргүзөт.

 

Мамлекеттик реестр – бул, мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды көрсөтүүгө укуктуу адвокаттардын тизмеси; Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги мамлекеттик реестрди жүргүзөт.

 

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам – бул, «Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндө» Мыйзамга ылайык, адамдардын мыйзамдуу укуктарын жана таламдарын коргоо боюнча адвокаттын кесипкөйлүк иши;

Адвокаттардын ишин Координаторлор тескөөгө алат – алар, Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин адистештирилген башкармалыгынын мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды сунуштоо максатында, арыз ээси менен адвокат ортосунда өз ара байланышты камсыз кылган кызмат адамдары.

Координаторлор Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин ар бир облустук башкармалыгында иш алып барат, алар 7 адамдан турат жана министрликтин кызматкери болуп саналышат.

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды алуу үчүн:

1)    Координатордун, тергөөчүүн жана соттордун атына өтүнүч (арыз) менен кайрылуу.

2)    Координатор келип түшкөн өтүнүч катты каттагандан кийин адвокатты дайындоо чечимин чыгарат.

3)    Дайындалган адвокат тергөө чаралары жүргүзүлүп же сот отуруму өткөрүлүп жаткан учурда, билдирме алгандан кийинки эки сааттан ашпаган мөөнөт ичинде укук коргоо органдарына же сотко келүүгө тийиш.

Кыргыз Республикасынын Кылмыш-процесстик кодексинин 40-беренесинин 4-пунктунун 1-бөлүгүнө жана «Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндө» Мыйзамдын 24-беренесине ылайык, кылмыш жасаган деп шектелип кармалган адамдардын адвокаттын кызматынан эртерээк пайдалануусу үчүн адвокаттардын күнү-түнү иштөөсү каралган, башкача айтканда Координатор ай ичиндеги дем алыш жана майрам күндөрү укук коргоо органдарында шектелгендер кармалган учурда адвокаттардын күнү-түнү иштөө графигин түзөт жана бекитет.

Бул, шектелген адамды кармоо учурунда тергөөчү мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды сунуштоочу нөөмөттө турган адвокатты чакырууга тийиш экендигин билдирет. Чакыртылган адвокат кайсыл убакытта болбосун 1 саат ичинде келүүсү зарыл.

«Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам жөнүндө» Мыйзамдын 24-беренесине ылайык, мындай жардамдарды сунуштоонун төмөнкүдөй тартиби аныкталган:

- Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды алууга өтүнүч кат Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги белгилеген формада берилет.

- Адвокатты дайындоо өтүнүч алынган учурдан кийин дароо Координатор тарабынан ишке ашырылат.

- Кылмыш жасады деген шектелүү менен кармалгандар алдын ала тергөө органына жеткирилген учурдан тартып адвокат менен камсыз кылынат.

- Тергөө органдарында жана соттордо адвокатты дайындоо, мамлекет кепилдеген юридикалык жардам боюнча адвокаттардын аймактык тизмесинен камсыз кылынат.

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам системасынын ишин тескөөгө катышкан органдардан болуп, төмөнкүлөр саналат:

- Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам боюнча улуттук кеңеши.

- Кыргыз Республикасынын Юстиция  министрлиги;

- Адвокаттардын кесипкөй уюму.

 

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамдын түрлөрү:

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамдар:

- консультациялар,

- укуктук мүнөздөгү документтерди түзүү жана берүү,

- жазык-процессттик мыйзамдарга ылайык, тергөө учурунда жана соттун жүрүшүндө жарандардын укуктарын коргоо жана алардын мыйзамдуу таламында иш алып баруу түрүндө көрсөтүлөт.

 

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды токтотуу

Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам төмөнкү учурларда токтотулат:

1) мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды алуу үчүн алуучу өз кирешесинин деңгээли жана социалдык абалы жөнүндө туура эмес же толук эмес маалыматтарды, документтерди бергенде;

2) юридикалык жардам көрсөтүүдө жардам алуучунун мамлекет кепилдеген юридикалык жардамды алууга укугун жокко чыгарган финансылык абалынын өзгөргөндүгүн тастыктаган жагдайлар аныкталганда;

3) Кыргыз Республикасынын Жазык-процесстик мыйзамдарында каралган учурларда юридикалык жардам алуудан алуучу жазуу жүзүндө баш тартканда.

Координатор мамлекет кепилдеген юридикалык жардам берүүнү токтотуу жөнүндө жүйөлөнгөн чечим чыгарат.

 

Мөөрү

2013.07.11 09:35:34