Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги Кыргыз Республикасынын «Массалык маалымат каражаттары жөнүндө» Мыйзамына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү жөнүндө» Мыйзам долбоорун чакырып алды

Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги коомчулуктун жана ММК менен болгон талкуудан кийин жакында Өкмөттүн сайтына жайгаштырылган Кыргыз Республикасынын «Массалык маалымат каражаттары жөнүндө» Мыйзамына жана Кыргыз Республикасынын административдик жоопкерчилик жөнүндө кодексине өзгөртүү киргизип жаткан «Кыргыз Республикасынын айрым мыйзам актыларына  өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү жөнүндө» мыйзамынын долбоорун чакырып алды.

Юстиция министрлиги аталган Мыйзам долбоорун талкууда активдүү катышкан бардык жарандык коомго өзүнүн сыйын жана ыраазычылыгын билдирүү менен бирге ушул мыйзам долбоору иштеп жаткан массалык маалымат каражаттарынын жана журналисттердин ишине тоскоолдук кылуу үчүн эмес, балким массалык маалымат каражаттарын каттоонун жалпы тартибин регламенттөө жана массалык маалымат каражаттары жөнүндө мыйзамдардын талаптарын бузгандыгы үчүн жоопкерчиликти бекитүү максатында гана иштелип чыккан.

Мисалга алсак, азырку учурда күчүндөгү «Массалык маалымат каражаттары жөнүндө» Мыйзамга ылайык мамлекеттик органдар, маалымат агентстволору, саясий, коомдук жана башка уюмдар, жеке адамдар тарабынан чыгарылуучу газеталар, журналдар, аларга тиркемелер, альманахтар, китептер, бюллетендер, калкка таратууга арналган, туруктуу аталышы бар бир жолку басылмалар, ошондой эле теле көрсөтүү жана радио уктуруу, кино жана көрсөтмө студиялар, мамлекеттик органдар, маалымат агентстволору, саясий, коомдук жана башка уюмдар жеке адамдар тарабынан чыгарылуучу уктурма жана көрсөтмө жазылмалар менен программалар массалык маалымат каражаттарына таандык кылынат. Бирок, интернет массалык маалыматты таратуучу каражат катары ушул чөйрөдө жогорку мүмкүнчүлүккө, ошондой эле зор пайдалануучурга ээ болуп туруп, массалык массалык маалымат каражат болуп эсептелбейт.

Ушуга байланыштуу мыйзам долбоору менен  сайттарды массалык маалымат каражаттары катары «Интернет» маалыматтык-телекоммуникациялык желеде каттоо менен аккредитация алууга, мамлекеттик органдарына кайрылууга ыйгарым укуктарын берүү менен каттоо сунушталган.

Массалык маалымат каражаттарынын иш-аракетин токтотуу жөнүндө кээбир юристтердин дооматтары болуп, цитата: «Эмнеге Мыйзам долбоорунда көрсөтүлбөгөн учурда эч бир негизсиз «Маданият тармагындагы ыйгарым укуктуу органга» ММК соттун чечимиз жоюу укугу берилип жатат? «ММК жөнүндөгү» күчүндөгү Мыйзамга (8-берене) ылайык ММКнын иш-аракети сот боюнча гана токтолууга тийиш.».

Биринчиден, Мыйзам долбоорунда маданият тармагындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга массалык маалымат каражаттырынын иш-аракетин токтотууга эч кандай укук берүү тууралуу ченем каралган эмес, ошондой эле, «Массалык маалымат каражаттары жөнүндө» Мыйзамдын 8-беренесине ылайык массалык-маалымат каражатынын иши уюштуруучунун чечими боюнча же болбосо ушул мыйзамдын талаптары бузулган учурда соттун чечими боюнча токтотулушу мүмкүн.

Экинчиден, Мыйзам долбоорунун 8-беренесине ылайык массалык маалымат каражаттарынын иш-аракети тузучуунун (тузучуулордун) чечими боюнча, соттун чечими боюнча, ошондой эле Өкмөт аныктаган мамлекеттик органдын чечими боюнча токтотууга жатат.

Массалык маалымат каражаттын иш-аракети анын тузучуулору (тузучуулору) тууралуу:

юридикалык жакты, жеке ишкерди жоюу жөнүндө       белгиленген тартипте мыйзамдуу күчүнө кирген соттун чечими;

мураскорлор болбогон учурда жаранды дайынсыз жоголду деп же өлдү деп таануу жөнүндө белгиленген тартипте мыйзамдуу күчүнө кирген соттун чечими;

мураскорлор болбогон учурда жарандын өлгөндүгү жөнүндө күбөлүк;

юридикалык жактын, жеке ишкердин иш-аракетин токтотууну каттоо жөнүндө ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын буйругу;

Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган башка учурлар болсо токтотулат.

Эгерде массалык маалымат каражат бир жылдан көп жарыкка (эфирге) чыкпаса, анда ар-кайсы кызыкдар болгон жак массалык маалымат каражатты жоюу жөнүндө арыз менен сотко кайрылууга укуктуу.

Башкача айтканда, мыйзам долбоору менен каттоочу орган (Юстиция министрлиги) тарабынан уюмдаштыруучулары тууралуу жогоруда көрсөтүлгөн документтер бар болгон гана массалык маалымат каражаттарынын иш-аракетин токтотуу (реестрден алып салуу) сунушталган.

Ушул ченем тузучуулору жок болуп калган жана иштебеген ММКларды реестрден алып салууга багытталган.

Ушуну менен бирге, жарандык сектор менен болгон талкуунун жыйынтыгы боюнча Юстиция министрлиги аталган мыйзам долбоорду азырынча чакырып алды.