Кыргыз Республикасынын Юстиция министри Жылдыз Мамбеталиева: «Кыргызстанда жарандардын укуктук аӊ-сезимин көтөрүүнүн объективдүү муктаждыгы пайда болду, ал бала-бакчадан башталышы зарыл»

Бүгүн  2015-жылдын 22-июлунда Бишкекте Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги 2015-2018-жылдарга эсептелинген  Кыргыз Республикасынын калкынын укуктук маданиятын көтөрүү Стратегиясынын долбоорунун бет ачарын жасады. Документ мамлекеттик органдардын, эл аралык уюмдардын, илимий жана билим берүү мекемелеринин, жарандык коомдун талкуусуна чыгарылган. Стратегиянын долбоору 2013-2017-жылдарга Кыргыз Республикасын туруктуу өнүктүрүү улуттук  Стратегиясына ылайык иштелип чыккан. Аны иштеп чыгуу үчүн ведомстволор аралык жумушчу топ түзүлгөн, бул жумушчу топко укук маселелери боюнча эксперттер, министрликтердин жана ведомстволордун, Акыйкатчынын жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу Жергиликтүү өз алдынча башкаруу иштери жана этностор аралык мамилелер боюнча мамлекеттик агенттиктин  адистери кирген. Бет чардын катышуучулары менен саламдашып жатып,  Кыргыз Республикасынын Юстиция министри Жылдыз Мамбеталиева Кыргызстанда укуктук маданияттын азыркы абалын талдоо көрсөткөндөй жарандардын  өзүнүн укуктарын билбестиги, мыйзам менен бекитилген тартипте аларды коргоону жана ишке ашырууну билбегендиги менен мүнөздөлөт деп белгиледи.  “Бул көйгөйдү өз убагында жөнгө салбоонун кесепети мыйзамдардын жана мыйзам алдындагы актылардын билип туруп жана түздөн-түз бузулушуна, ошондой эле  коомдо инсандын бейукук жүрүм-турумун актап турган укукка каршы ченемдердин жайылуусуна шарт түзөт. Ушул жана башка себептер тиешелүү мамлекеттик документти кабыл алууну талап кылат, ушуга байланыштуу Юстиция министрлиги тарабынан жакынкы үч жылга калктын укуктук маданиятын көтөрүү Стратегиясынын долбоорун иштеп чыгуу жөнүндө маселе демилгеленген.  Стратегиянын долбоору укук маданиятынын маселелери боюнча бардык мамлекеттик органдардын тутумдук мамилесин камсыздаган биринчи максаттуу документ болуп саналат. Стратегиянын долбоорунун негизги максаты инсандын укук ченемдүү жүрүм-турумун жана мыйзамга баш ийген жаранды калыптандыруу саналат!” – деп белгиледи Юстиция министри.  Кыргыз Республикасынын калкынын укуктук маданиятын көтөрүү Стратегиясын ишке ашыруу боюнча иш-чаралардын планы өзүнө төмөнкүдөй маселелерди камтыйт: күнүмдүк турмуштагы жүрүм-турум эрежелеринин негизин калыптандыруу; эркинен ажыратуу жайларында жаткан адамдарга укуктук тарбия берүү программасын өркүндөтүү; калктын өзгөчө топторуна укуктук тарбия берүү программасын өркүндөтүү (интернаттардын балдар үйлөрүнүн тарбялануучуларын); укуктук тарбия берүү практикасынын усулдук камсыздалышын жакшыртуу;   жарандардын укуктук маданиятын ЖМК жана мамлекеттик органдар аркылуу көтөрүү; адам укуктарын сактоо маданиятын жылдыруу. “Биздин пикирибиз боюнча укуктук тарбия берүүнү бала бакчадан, мектептин биринчи классынан баштоо керек. Жалпы билим берүү мекемелеринде окуучулар үчүн укуктук маалыматты алуунун эски ченемдерин алмаштыруу, балдарды укуктук тарбиялоонун усулун өркүндөтүү зарыл. Бүгүнкү күндө адамдын жана жарандын, өзгөчө жаш муундун арасында патриоттуулук, мыйзамды сыйлай билүү, адам ар-намысынын сезими, башка жарандардын укуктарын жана кызыкчылыктарын сыйлоо сыяктуу сапаттарды калыптандырууга багытталышы керек болгон  активдүү укуктук билим берүүгө объекктивдүү муктаждык пайда болду.  Укук түшүндүрүү иштери олуттуу теоретикалык базага таянуусу зарыл, укуктук маданият жана укуктук тарбия берүүнү калыптандыруунун актуалдуу көйгөйлөрү боюнча максаттуу илимий изилдөөлөрдү жүргүзүү, окуу жайларында укуктук сабактардын  мугалимдеринин квалификациясын көтөрүүнү жана аларды дайыма даярдап турууну жүзөгө ашыруу керек” – деди  Министр Жылдыз Мамбеталиева. Стратегиянын долбоорун аны иштеп чыгуу боюнча ведомстволор аралык жумушчу топтун мүчөсү, стратегиялык пландоо боюнча эксперт Бактыгулов Шерадил ачып берди. Андан соӊ иш-чаранын катышуучулары документтин негизги жоболорун талкуулоого активдүү катышышты, бул стратегияны ишке ашыруу боюнча иш-чаралар планын өркүндөтүү боюнча өзүлөрүнүн эскертүүлөрүн жана сунуштоолорун айтышты. Калктын укуктук маданиятын көтөрүү стратегиясынын акыркы варианты коомчулук менен киргизген сунуштамаларды эске алуу менен Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги тарабынан  жакынкы арада Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө кароого жана бекитүүгө киргизилет.