Для присоединения Кыргызстана к ЕАЭС необходимо было принять 112 новых законов, положений и постановлений - Минюст КР

2015-жылдын 12-августунда Кыргыз Республикасы Евразиялык экономикалык союздун (ЕАЭС) толук укуктуу мүчөсү болду. Бул күнү Евразиялык экономикалык комиссия тарабынан биздин өлкөнү расмий каттоо менен бирге «Акжол-Автодорожный» контролдук-өткөрмө пунктунда бажы чек арасын салтанаттуу ачуу ишке ашырылды. Жалпыга маалымдоо каражаттары бул окуяны тарыхый зор мааниси бар деп белгилешти. Чек араларды ачуу аземине түз эфирден  биздин жүздөгөн телекөрүүчүлөр байкап турушту, ал эми бажы тосмолорун алып салууга  буйрукту Президенттер Алмазбек Атамбаев жана Нурсултан Назарбаев өзүлөрү беришти. Бул август айындагы иш чарага Кыргызстан бир нече ай бою, ал эми ЕАЭСтин өзүнө кирүүгө бир нече жылдар ичинде даярданган. Өзүнүн евразиялык интеграциялык процесске катышуусу жөнүндө, Кыргызстан 2011-жылы  ойлонгон. Ошол мезгилде Бажы Союзуна кошулуу мүмкүндүгү жөнүндө  сөз болуп жаткан, ал кезде курамында Россия Федерациясы, Казахстан жана Белорусия бар болчу. Интеграциянын артыкчылыктары жана кемчиликтери глобалдык чакырыктарды жана тенденцияларды эске алуу менен тыкыр изилденип чыккан. Аны талкуулоого бардык мамлекеттик органдар, бизнес-коомдоштук жана жарандык активисттер тартылган. Кыргызстандын альянска кошулуу жолун кыйла татаал болот деп аташкан, бирок келечектүү жана улуттук кызыкчылыктарга жооп бере тургандыгы да айтылган. Альянска кошулуу жөнүндө  туруктуу чечимди кабыл алгандан кийин адистердин алдына түйшүктүү жумуштардын бири коюлган ал – Кыргызстандын келишимдик-укуктук базасын ЕАЭСтин стандарттары менен шайкеш келтирүү болчу. Бул дээрлик татаал процесс эле, анткени кыска мөөнөттүн ичинде  ондогон мыйзамдарды шайкештөө керек болчу.  Биригүүгө кошулуу жолундагы маанилүү документтердин бири “Жол картасы” деп аталып жүргөн документ болчу. Аны иштеп чыгууга атайын түзүлгөн өкмөттүк ведомстволор аралык комиссия киришкен. 183 пункттан турган бул документ республиканын позициясын жана кызыкчылыктарын чагылдырган жана Кыргызстандын Бажы Союзуна кошулуусу боюнча сүйлөшүү процессин улантуу үчүн негиз катары алынган. Кыргызстандын ЕАЭСке кошулуусу менен байланышкан биринчи кезектеги практикалык аракеттерди жана иш чараларды аткаруу үчүн Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинде эл аралык келишимдердин жоболорунун жана ЕАЭСтин башка актыларынын үстүнөн иштөөгө министрликтин толук даярдыгын камсыздоо үчүн зарыл болгон аракеттердин кадамдык алгоритми иштелип чыккан. Юстиция министрлигинин адистери “Жол картасын” иштеп чыгуу боюнча  Экономика министрлиги менен өткөрүлгөн отурумдарга активдүү катышышкан. Алар менен  Кыргызстан үчүн ЕАЭСтин алкагында   чектөөлөрдүн, алып коюулардын,  кошумча талаптардын жана шарттардын индивидуалдык  улуттук тизмегинин долбооруна тийиштүү иш өткөрүлгөн. Евразиялык экономикалык комиссия тарабынан “Жол картасы жактырылгандан” кийин Кыргызстан үчүн иштин кезектеги баскычы башталган.  Альянска кошулуу үчүн  мамлекетибиз 112 ченемдик укуктук актыны кабыл алышы зарыл болчу, анын ичинен 38и мыйзам түрүндө, калганы – жоболор жана токтомдор түрүндө. Бул мезгилде Юстиция министрлигинин компетенциясында мамлекеттик органдар менен киргизилген ченемдик укуктук актылардын бардык долбоорлоруна укуктук, укук коргоочулук, антикоррупциялык жана гендердик экспертизаларды өткөрүү милдети бар болчу. Министрлик аркылуу төмөнкүдөй документтер өткөрүлгөн, атап айтканда ЕАЭСке кирүү менен байланыштуу Бүткүл дүйнөлүк соода уюмунун  (БСУ) алкагында Кыргыз Республикасынын тарифтик милдеттенмелерин кайра кароо боюнча экинчи жолку сүйлөшүүлөрдү өткөрүү боюнча Позициясы;  Товардык белгилер жана тейлөө белгилери жана ЕАЭСтен чыккан товарлардын жеринин аталышы жөнүндө келишимдин долбоору;  ЕАЭСке жаӊы мүчөлөрдү кабыл алуу жана ЕАЭСке мүчөлүктүн токтотулушунун тартибинин долбоору; Киргизилген жабдууларга бажы, салык алымдарынан бошотуу жагында  ЕАЭСке жана БСна Кыргыз Республикасынын кирүүсүнүн алкагындагы макулдашуулардын долбоорлору. Айта кетсек Кыргызстан Евразиялык экономикалык комиссиянын жумушчу тобунун кеӊейтилген  отурумунда  Бажы союзуна кирүү боюнча жол картасынын айрым пункттарын аткаруу, аны каржылоо ишке ашканда гана мүмкүн экендигине жетишкен. Тараптар өткөөл мезгилдин ичинде Кыргызстанга Бажы союзунун бирдиктүү бажы тарифи менен бекитилген коюмдардан айырмаланган ташып кирүүчү бажы алымдарынын коюмдарын пайдалануу зарыл болгон товарлардын жана коюмдардын тизмегин  аныктоо жөнүндө бир келишимге келишкен. Ошондой эле Юстиция министрлигинин эл аралык кызматташтык башкармалыгы менен каралып жаткан документтердин тизмегине Кыргыз Республикасынын чараларынын СФС тутумунун аудитинин жыйынтыгы боюнча ЕЭКнын өкүлдөрүнүн сунуштамалары кирген; ЕАЭС жана Перу Республикасынын ортосундагы өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандум; ЕАЭСтин үчүнчү мамлекеттер менен, алардын интеграциялык бирикмелери жана эл аралык уюмдар менен эл аралык келишимдери жөнүндө макулдашуу. Кыргызстандын ЕАЭСке кирүүсү альянс үчүн чоӊ геосаясий мааниге ээ болсо да, биздин республика КМШ жана алыскы чет өлкөлөрдөн обочолонуп калбайт. Ошентип 2015-жылдын 8-майындагы Жогорку Евразиялык экономикалык кеӊештин отурумунда бир катар негизги документтерге кол коюу мезгилине, Кыргызстан “жол картасын” ишке ашыруу боюнча бардык зарыл болгон иштерди өткөргөн жана керек болгон бардык документтер базасын бекиткен. Мисалга алсак, альянска  кошулуу шарттары бекитилген жана келишимдин күчүнө кирүү тартиби белгиленген, Кыргызстандын ЕАЭСке кошулуусу жөнүндө келишимдин жалгыз өзү  гана    негизги бөлүктөн гана турбастан, союздун укугун түзгөн келишимдердин жана макулдашуулардын тизмеги менен тиркемелерин өзүнө камтыган, ошондой эле келишимдин ажырагыс бөлүгү болуп эсептелинген эки протоколдон турат. ЕАЭСке Кыргызстандын катышуусу анын алгачкы күнүнөн тартып эле товарлардын капиталдардын жана кызматтардын эркин айлануусун камсыздоого, ошондой эле биздин мигранттарыбыздын ишке орношуусун жеӊилдетүүгө мүмкүндүк берет деп өлкөбүздүн Өкмөтүндө белгилешкен. Бул көз  карашта негизги көйгөйлөрдүн бири, миграциялык мыйзамдарды бузгандыгына байланыштуу Россияга кирүүгө тыюу салынган жарандардын тизмегине, “кара тизме” деп аталып жүргөн аталышка тиешелүү болду. Биздин жарандарды укуктук агартуу максатында, юстиция министрлиги алдыӊкы телеканалдар жана радиостанциялар менен кызматташууну улантууда жана буга чейин кызматташып келген. Тематикалык теле жана радиопрограммалардагы адистер ЕАЭС шарттарындагы жаӊы эрежелер жана жол-жоболор жөнүндө айтышууда. Бир катар адистер Евразиялык Экономикалык Союзга мүчө-мамлекеттер интеграциянын шарттарына Кыргыз Республикасынын адаптациясы менен байланышкан маселелер боюнча  телефондук ”тынымсыз байланышка”  катышуу үчүн жөнөтүлгөн. Ошону менен, Юстиция министрлиги адвокатура кеӊеши менен биргеликте адвокатура жана адвокаттык ишмердүүлүк чөйрөсүндө майнаптуу укуктук маалымат алмашуу тутумун түзүү, ошондой эле алар менен соттогу өкүлчүлүктү жана коргоону жүзөгө ашырууда ЕАЭСке мүчө-мамлекеттердин адвокаттарынын өз ара аракеттешүүсүнүн майнаптуу механизмин түзүү максатында адвокатура чөйрөсүндөгү кызматташтык жөнүндө макулдашуу түзүү мүмкүндүгү жөнүндө маселени иштеп чыгуу демилгеси менен чыккан. Альянска  Кыргызстандын кошулуусу жөнүндө келишимди ратификациялоо, ушул жылдын май айында башталган. 21-майда тиешелүү мыйзам долбоорго Алмазбек Атамбаев кол койгон. Андан ары документ Армения, Белорус, Россия жана Казахстан менен ратификацияланган. Евразиялык Интеграцияга катышуучу-өлкөлөрдүн лидерлери, ЕАЭС биздин элдер үчүн жалпы дөөлөт жана бакубатчылык болот,  евразиялык мейкиндикте туруктуулукту чыӊдайт жана умтулма кыймылды берээрине ишеним артышаарын билдиришти.      
Мөөрү

2015.10.01 15:32:00